Dijital dönüşüm, şirketlerin rekabet gücünü artırmak için yenilikçi teknolojileri benimsemeleri anlamına gelir. İlk adım olarak, mevcut iş süreçlerinizi dijitalleştirmeyi düşünün. Bu, manuel işlemlerden otomasyona geçiş yaparak zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
Sürekli değişen pazar koşullarına ayak uydurmak için veri analitiğine yatırım yapmalısınız. Müşteri davranışlarını ve piyasa trendlerini analiz etmek, stratejik kararlar almanıza yardımcı olur. Yapay zeka ve makine öğrenimi yeni iş modelleri oluşturmak için kullanılabilir ve bu alanlarda eğitim almak çalışanlarınızın yetkinliğini artırır.
Şirket içinde dijital bir kültür oluşturmak, dönüşüm sürecinin başarılı olması için kritik öneme sahiptir. Çalışanların bu süreçte aktif rol almasını sağlamak için eğitim programları düzenleyin. Bu tür girişimler, ekiplerin motivasyonunu artırır ve dijital yetkinlikleri geliştirir.
Dijital dönüşümün sağladığı avantajlardan yararlanmak için, müşteri deneyimini önceliklendirin. Online platformlar üzerinden geri bildirim almak ve müşteri taleplerine hızlı yanıt vermek, sadık bir müşteri tabanı oluşturmanıza yardımcı olur. Kullanıcı dostu arayüzler tasarlamak ve sürekli iyileştirme yapmak, müşteri memnuniyetini artıracak ve sizi bir adım öne geçirecektir.
Dijital Dönüşüm Nedir ve Neden Önemlidir?

Dijital dönüşüm, şirketlerin iş süreçlerini, müşteri etkileşimlerini ve veri yönetimini dijital teknolojilerle optimize etme sürecidir. Bu dönüşüm, geleneksel yöntemlerden modern dijital platformlara geçişi içerir. Şirketler, dijital araçlar ve teknolojiler kullanarak verimliliği artırabilir, maliyetleri azaltabilir ve müşteri deneyimini iyileştirebilir.
Dijital Dönüşümün Temel Bileşenleri
Dijital dönüşüm sürecinde dikkate alınması gereken birkaç temel bileşen bulunmaktadır:
- Teknoloji Entegrasyonu: Yeni yazılımlar ve donanımlar kullanarak iş süreçlerini otomatikleştirin.
- Veri Analitiği: Toplanan verileri analiz ederek karar verme süreçlerini iyileştirin.
- Müşteri Deneyimi: Dijital kanallar üzerinden müşteri geri bildirimlerini toplayarak hizmetlerinizi geliştirin.
Dijital Dönüşümün Avantajları
Dijital dönüşüm, işletmelere birçok fayda sağlar:
- Rekabet Avantajı: Teknolojik yenilikler sayesinde rakiplerinizin önüne geçin.
- Maliyet Tasarrufu: Verimlilik artırarak gereksiz harcamaları azaltın.
- Esneklik: Pazar değişimlerine hızlı yanıt vererek uyum sağlayın.
Dijital dönüşüm, sadece teknolojik bir değişiklik değil, aynı zamanda şirket kültüründe de bir metamorfoz gerektirir. Çalışanların dijital becerilerini artırmak ve yeni düşünme biçimlerini benimsemek, başarılı bir dönüşüm için gereklidir. Bu sürecin iyi yönetilmesi, şirketin uzun vadeli başarısını güvence altına alır.
Şirketlerde Dijital Dönüşüm Sürecine Nasıl Başlanır?

Dijital dönüşüm sürecine giriş yaparken öncelikle mevcut durum analizi gerçekleştirin. Şirketinizin hangi alanlarında dijitalleşmeye ihtiyaç duyduğunuzu belirlemek, bu sürecin temelidir. İçerik yönetimi, müşteri ilişkileri veya üretim süreçleri gibi farklı bölümleri ele alabilirsiniz.
Hedef Belirleme
İkinci adım olarak, somut hedefler belirleyin. Hedeflerinizi akıllıca oluşturun. Örneğin, müşteri memnuniyetini %20 artırmak ya da süreç verimliliğini %30 azaltmak gibi ölçülebilir hedefler belirleyin. Bu hedefler, şirketin dönüşüm sürecindeki ilerlemesini değerlendirmekte yardımcı olur.
Teknoloji Seçimi
Uygun teknoloji ve araçları seçmek de önemlidir. İşletmenizin ihtiyaçlarına uygun yazılım ve donanım çözümleri araştırın. Bulut bilişim, veri analitikleri ve otomasyon gibi alanlarda uzmanlaşmış çözümleri değerlendirin. Uygulama, süreçlerinizi nasıl daha iyi hale getireceği konusunda net bir anlayış sunmalıdır.
Aşama | Açıklama |
---|---|
Durum Analizi | Mevcut süreçlerinizi inceleyin ve ihtiyaç belirleyin. |
Hedef Belirleme | Somut ve ölçülebilir hedefler oluşturun. |
Teknoloji Seçimi | İhtiyaçlarınıza uygun dijital araçları araştırın. |
Eğitim ve Danışmanlık | Çalışanlarınıza dijital araçların kullanımı için eğitim verin. |
Uygulama ve İzleme | Belirlenen hedefler doğrultusunda uygulamayı başlatın ve ilerlemeyi izleyin. |
Dijital dönüşüm, sadece teknolojiyle değil, aynı zamanda kültürel değişikliklerle de ilgilidir. Çalışanlarınıza bu süreçte nasıl katkı sağladıklarını göstermek, motivasyonlarını artırır. Süreç boyunca düzenli geribildirim almak, uygulamada iyileştirmelere imkan tanır.
Endüstri 4.0 ve Dijital Dönüşüm İlişkisi
Endüstri 4.0, üretim süreçlerinde nesnelerin interneti, yapay zeka ve büyük veri gibi teknolojileri bir araya getirerek işletmelerin verimliliğini artırır. Bu noktada, dijital dönüşüm, şirketlerin bu yeni teknolojilere adapte olmasını sağlamak için kritik bir rol oynar. İşletmeler, dijitalleşme stratejileri oluşturarak, üretimden müşteri ilişkilerine kadar her alanda dönüşüm yaşarlar.
Örneğin, otomasyon sistemleri sayesinde üretim hatları daha esnek hale gelir. Gerçek zamanlı veri analizi, işletmelere müşteri taleplerini anında karşılama fırsatı sunar. Dolayısıyla, dijital dönüşüm, Endüstri 4.0’ın sağladığı imkanları en üst düzeye çıkarır. İşletmeler, süreçlerini otomatikleştirerek hem maliyetlerini azaltır hem de hata oranlarını minimize eder.
Ayrıca, uzaktan erişim ve bulut sistemleri, çalışanların daha verimli çalışmasını sağlar. Uzaktan izleme yetenekleri, bakım sürelerini kısaltır ve arıza tespitini hızlı hale getirir. Bu bağlamda, dijital dönüşüm sürecinde en iyi uygulamaları takip etmek ve gelişmiş teknolojileri entegre etmek büyük önem taşır.
Müşteri deneyimini geliştirmek için veri analitiği kullanılarak, satın alma alışkanlıkları ve tercihleri daha iyi anlaşılır. İşletmeler, bu bilgilerle pazarlama stratejilerini net bir şekilde belirleyebilir. Böylece, hedef kitle ile daha etkili bir iletişim kurarlar.
Sonuç olarak, Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm iç içe geçmiş iki kavramdır. Şirketler, bu ilişkiyi doğru yöneterek daha rekabetçi ve yenilikçi bir yapıya kavuşabilirler. Geleceğin iş dünyasında başarı için dijital dönüşümü benimsemek kaçınılmaz hale gelir.
Dijitalleşmenin İş Modellerine Etkileri
Dijitalleşme, iş modellerini sadeleştirir ve müşteri etkileşimlerini geliştirme fırsatları sunar. Şirketler, verileri analiz ederek müşteri ihtiyaçlarını daha iyi anlayabilir. Bu bilgiler, hedef odaklı pazarlama stratejileri geliştirmenize olanak tanır. Örneğin, e-ticaret platformları, kullanıcı davranışlarını takip ederek öneri sistemleri oluşturur. Bu yaklaşımlar, dönüşüm oranlarını artırır.
Hız ve Esneklik
Dijitalleşme, işletmelere hız kazandırır. Geleneksel süreçler yerini otomasyona bırakır. Bu da firma operasyonlarının daha hızlı ve az hata ile gerçekleşmesini sağlar. Softwave gibi yazılımlar, stok ve sipariş yönetim süreçlerini geliştirir. Böylece işletmeler, talep dalgalanmalarına hızlı bir şekilde yanıt verme yeteneği kazanır.
Maliyet Düşürme ve Gelir Artışı
Dijitalleşme, maliyetleri düşürmenizi sağlar. Fiziksel mağaza ihtiyacını azaltırken, çevrimiçi satış kanallarını artırır. Örneğin, sosyal medya platformları üzerinden yapılan satışlar, işletmelere geniş bir müşteri tabanına ulaşma imkanı sunar. Aynı zamanda, dijital reklamcılık sayesinde daha uygun maliyetli kampanyalar düzenlenebilir. Böylece, gelir artışını destekleyen etkili pazarlama yöntemleri kullanılabilir.
Sonuç olarak, dijitalleşme iş modellerine hız, esneklik ve maliyet avantajları sağlar. Bu değişiklikler, şirketlerin rekabet avantajı kazanarak pazar taleplerine daha iyi yanıt vermelerine yol açar.
Müşteri Deneyimini Geliştirmek İçin Dijital Araçlar
Müşteri deneyimini artırmak için, kullanıcı dostu ve etkili dijital araçlar kullanmak şarttır. Bunlar, firmanızın dijital varlığını güçlendirir ve müşteri memnuniyetini yükseltir.
1. Canlı Sohbet Sistemleri
Canlı sohbet uygulamaları, müşterilerin anlık sorularına cevap vererek onların deneyimini geliştirir. Müşteriler beklemek istemez; bu nedenle, 7/24 hizmet sunabilen bir canlı destek sistemi kurmak, hızlı çözüm sağlamak açısından büyük avantaj sunar.
2. Kişiselleştirilmiş E-posta Pazarlama
Kişisel verileri kullanarak, müşterilere özel promosyonlar ve içerikler sunabilirsiniz. Segmentasyon yaparak, ilgi alanlarına yönelik e-postalar göndermek, açılma oranlarını artırır. E-posta kampanyalarınızı sürekli olarak analiz edin ve optimize edin.
- Düzenli olarak verileri takip edin.
- Kısa ve ilgi çekici başlıklar oluşturun.
- A/B testleri ile içeriklerinizi geliştirin.
3. Sosyal Medya Etkileşimi
Sosyal medya hesaplarınızda aktif olmak, müşteri geri bildirimlerini almak için en iyi yöntemlerden biridir. Düzenli olarak paylaşımlar yaparak, müşterilerinizle etkileşimde bulunun. Olumlu geri dönüşlere teşvik edin ve olumsuz yorumları çözümleyin.
4. Analitik Araçlar Kullanımı
Web sitenizin ve dijital kampanyalarınızın performansını ölçmek için analitik araçlar kullanın. Google Analytics veya benzeri platformlar, ziyaretçi davranışını takip etmenizi sağlar. Hedeflerinizi belirleyin ve verileri değerlendirerek stratejinizi güncelleyin.
- Ziyaretçi sayısını artırmak için SEO çalışmaları yapın.
- Kullanıcıların sitede ne kadar süre geçirdiğini analiz edin.
- Kanal performansını karşılaştırın ve hangi alanlardaki geliştirmelerin gerekli olduğunu belirleyin.
Dijital araçlarınızı sürekli güncelleyerek ve müşteri geri bildirimlerini dikkate alarak deneyimlerini geliştirebilirsiniz. Bu, sadece müşteri sadakatini artırmakla kalmaz, aynı zamanda marka imajını da güçlendirir.
Dijital Dönüşümde Veri Analitiği Kullanımı
Veri analitiği, dijital dönüşüm sürecinde işletmelere kesinlikle katma değer sağlar. Hedef kitleyi anlamak ve iş stratejilerini optimize etmek için büyük veri setlerini analiz etmek şarttır. Örneğin, müşteri davranışlarını inceleyerek satış stratejilerini geliştirebilir ve pazarlama kampanyalarını daha etkili hale getirebilirsiniz.
Veri madenciliği yöntemlerini kullanarak gizli kalmış kalıpları ve eğilimleri ortaya çıkarabilirsiniz. Bu yöntemler, tüketici alışkanlıklarını analiz ederken size büyük kolaylık sağlar. Makine öğrenimi algoritmalarını uygulamak, pazarlama segmentasyonunu daha hassas hale getirebilir ve doğru hedefleme yapmanıza olanak tanır.
Ayrıca, veri analitiği ile operasyonel verimliliği artırmak mümkündür. Üretim süreçlerini izleyerek darboğazları tespit edebilir ve kaynakları daha optimal şekilde kullanabilirsiniz. Gerçek zamanlı veri analizi, anlık iyileştirmeler yapılmasına imkan verir.
İşletmeler, veri görselleştirme araçları ile karmaşık verileri anlaşılır hale getirebilir. Kullanıcı dostu grafikler ve tablolar, ekiplerin hızlı kararlar almasına yardımcı olur. Bu durum, raporlama süreçlerini hızlandırır ve bilgiye erişimi kolaylaştırır.
Son olarak, veri güvenliği konusuna dikkat etmek gerekir. Verilerin gizliliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak, hem yasal yükümlülükleri yerine getirir hem de müşteri güvenini artırır. GDPR gibi düzenlemelere uyum, veri yönetiminde önemli bir yer tutar.
Şirket Kültürünün Dijital Dönüşüme Uyum Sağlaması
Şirket kültürü, dijital dönüşüm sürecinde en büyük destekleyicilerdendir. Modern çalışma yöntemlerine adaptasyon sağlamak için öncelikle ekip içinde açık iletişim kanalları oluşturulmalıdır.
Aşağıdaki stratejileri uygulayarak şirket kültürünüzü dijital dönüşüme uygun hale getirebilirsiniz:
- İnovasyonu Teşvik Edin: Çalışanlarınızın yeni fikirler üretmesini sağlayacak bir ortam yaratın. Bu, yenilikçi projelerin ortaya çıkmasına öncülük eder.
- Teknoloji Eğitimleri Sunun: Ekip üyelerinize dijital araçlar ve yazılımlar hakkında düzenli eğitimler verin. Bu, teknolojiyi daha etkili kullanmalarını sağlar.
- Esnek Çalışma Modeli Uygulayın: Uzaktan çalışma ve esnek saat uygulamaları ile çalışan memnuniyetini artırın. Bu, dijital dönüşüm sürecini hızlandırır.
- Geribildirim Kültürü Oluşturun: Çalışanlardan düzenli geribildirim alın. Bu, hem çalışan bağlılığını artırır hem de süreçlerin iyileştirilmesine katkıda bulunur.
Yukarıdaki adımlar, dijital değişim sürecine uyum sağlamanıza yardımcı olacak. Şirket kültürünüzü sürekli olarak gözden geçirerek, gelişen teknolojilere ve iş ihtiyaçlarına göre uyarlayın.
- Başarıyı Paylaşın: Elde edilen başarıları ekip olarak kutlayın. Bu, motivasyonu artırır ve dijital dönüşüm sürecinde elde edilen kazanımları pekiştirir.
- Çeşitlilik ve Kapsayıcılık: Farklı bakış açılarına sahip çalışanları destekleyin. Çeşitli deneyimlerin, yenilikçi çözümler ortaya çıkaracağı unutulmamalıdır.
Sonuç olarak, şirket kültürünüzü dijital dönüşümle uyumlu hale getirmek, yalnızca teknolojinin değil, çalışanlarınızın da sürece dahil olmasını gerektirir. Bu süreçte her bireyin katkıda bulunabileceği bir ortam oluşturmanız, başarıyı beraberinde getirecektir.
Başarı Hikayeleri: Dijital Dönüşümden Yararlanan Şirketler
Birçok şirket, dijital dönüşümü başarıyla entegre ederek önemli kazançlar elde etti. Örneğin, Nike, e-ticaret platformunu geliştirdiğinde satışlarını %30 artırdı. Böylece, müşterilerine daha hızlı hizmet sunarak kullanıcı deneyimini geliştirmiş oldu.
Starbucks
Starbucks, mobil uygulamasıyla sadakat programını entegre etti. Kullanıcılar, kahve siparişlerini uygulama üzerinden vererek zamandan tasarruf ediyor. Bu strateji, satışlarının %20 artmasını sağladı. Müşteri geri bildirimlerini analiz etmek için veri analitiğinden yararlanarak yeni ürünler geliştirdi.
Unilever
Dijital pazarlama ile Unilever, hedef kitleye ulaşmada büyük bir başarı sağladı. Sosyal medya platformlarını etkin kullanarak, marka bilinirliğini artırdı. Ürün yeniliklerine hız vererek, çevrimiçi satışlarını %40 oranında yükseltti. Müşteri sadakatini artırmak için içerik pazarlaması tekniklerini benimseyip, etkili kampanyalar oluşturdu.
Dijital Dönüşümde Karşılaşılan Yaygın Zorluklar
Dijital dönüşüm sürecinde şirketler birkaç temel zorlukla karşılaşmaktadır. İlk olarak, bu süreçte çalışanların dijital becerilerini geliştirmek kritik bir öneme sahiptir. Eğitim ve geliştirme programları ile personelin dijital araçlar konusunda yetkin hale gelmesi sağlanmalıdır. Böylece, çalışanlar yeni teknolojileri benimsemekte daha istekli ve bilgili olacaklardır.
Değişen Müşteri Beklentileri
Müşterilerin dijital kanallar üzerinden daha fazla hizmet talep etmesi, şirketleri hızlı bir şekilde adapte olmaya zorlar. İyi bir müşteri deneyimi sunmak amacıyla müşteri geri bildirimlerini dikkate almak ve bu geri bildirimlere göre hizmetlerini güncellemek gerekir. Şirketler, rekabet avantajı elde etmek için bu süreci sürekli olarak değerlendirmeli ve iyileştirmelidir.
Bütçe Kısıtlamaları ve Kaynak Yönetimi
Yeni teknolojilere yapılan yatırımlar, bazı şirketler için büyük bir mali yük oluşturabilir. Bütçe planlaması yapılırken, dijital dönüşüm için gereken kaynaklar ayrılmalı ve bu kaynakların etkin kullanımı sağlanmalıdır. Şirketin stratejik hedefleri doğrultusunda bütçenin oluşturulması, finansal sürdürülebilirliği artırır.
Son olarak, tüm bu zorluklarla başa çıkabilmek için liderlik çok önemlidir. Yönetim, dijital dönüşüm süreçlerini yönlendirmeli ve çalışanlara destek olmalıdır. Bu sayede herkesin dönüşüm sürecine dahil olması sağlanabilir.
Gelecekte Dijital Dönüşüm: Trendler ve Öngörüler
Dijital dönüşüm sürecinde, şirketlerin müşteri deneyimini önceliklendirmesi gerekiyor. Veri analitiği kullanarak müşteri davranışlarını anlamak, doğru stratejileri geliştirmenin anahtarıdır. Özellikle, yapay zeka destekli çözümler, kişiselleştirilmiş hizmetler sunmak için kritik rol oynar.
Blockchain teknolojisi, güvenlik ve şeffaflık sağlamak için potansiyel taşırken, birçok sektörde devrim yaratma kapasitesine sahiptir. Özellikle finans ve tedarik zinciri yönetiminde, işlemlerin güvenliğini artırması bekleniyor.
Uzaktan çalışma ve hibrit iş modelleri, şirketlerin iş yapma şekillerini değiştirmekte. Çalışan memnuniyetini artırmak için esnek çalışma saatleri ve sanal iletişim araçlarının entegrasyonu önem kazanıyor.
Mobil teknolojilerin yükselişi, kullanıcıların hizmetlere her yerden erişebilmesini sağlıyor. Uygulama geliştirme ve mobil uyumlu web siteleri, markaların hedef kitlelerine daha etkili ulaşmalarını sağlamakta. Müşterilerin mobil deneyimlerini dikkate almak, rekabette avantaj yaratıyor.
Dijital pazarlama stratejilerinde, sosyal medya platformlarının etkin kullanımı, markaların görünürlüğünü artırır ve topluluk oluşturma fırsatı sunar. İçerik pazarlaması ile potansiyel müşterilere ulaşmak için ilgi çekici ve özgün içerikler oluşturmak şart.
Veri güvenliği ve gizlilik konuları da dijital dönüşümde dikkate alınması gereken önemli başlıklar. Kullanıcı verilerinin korunması, müşterilerin markalara olan güvenini artırıyor. GDPR gibi düzenlemelere uyum sağlamak, yalnızca yasal bir gereklilik değil, aynı zamanda rekabet avantajı sunuyor.
Son olarak, şirketler için sürekli öğrenme ve uyum sağlama yeteneği, başarıyı belirleyen faktörler arasında yer alır. Ekosistemi takip etmek ve yeni teknolojilere açık olmak, önümüzdeki dönemde uzun vadeli başarıyı getirecektir.
Video:
Şirketlerin Dijital Dönüşüm Serüveni | İşin Özü Dijitalleşme @VodafoneBusinessTR
Şirketlerin Dijital Dönüşüm Serüveni | İşin Özü Dijitalleşme @VodafoneBusinessTR by BloombergHT 320 views 2 years ago 18 minutes
Soru-cevap:
Dijital dönüşüm nedir?
Dijital dönüşüm, şirketlerin iş yapış şekillerini, süreçlerini ve müşteri deneyimlerini dijital teknolojiler ile geliştirip güncellemeleri anlamına gelir. Bu süreç, şirketlerin değer yaratma biçimlerini değiştirme sürecinde dijital araçları ve stratejileri kullanmalarını içerir. Örneğin, klasik mağaza satışlarının dijital platformlara taşınması, veri analizi ile müşteri davranışlarının daha iyi anlaşılması gibi uygulamalar bu dönüşümün örnekleridir.
Dijital dönüşüm şirketlere ne gibi faydalar sağlar?
Dijital dönüşüm, şirketlere birçok avantaj sunar. Öncelikle, süreçlerin otomasyonu ile maliyetlerin düşürülmesine yardımcı olur. Ayrıca, veri analitiği sayesinde daha iyi kararlar alınabilir ve pazara hızlı bir şekilde yanıt verilebilir. Müşteri deneyimi de bu dönüşümle iyileşir; dijital kanallar üzerinden daha kişiselleştirilmiş hizmetler sunulabilir. Sonuç olarak, rekabet gücü artar ve yeni iş fırsatları ortaya çıkar.
Dijital dönüşüm sürecinde karşılaşılan zorluklar nelerdir?
Dijital dönüşüm sürecinde birçok zorlukla karşılaşmak mümkündür. Öncelikle, çalışanların yeni teknolojilere adapte olması zaman alabilir. Bu adaptasyon süreci, eğitim gerektirir ve bu da maliyet oluşturabilir. Ayrıca, eski sistemlerle uyum sağlamak da karmaşık bir süreç olabilir. Güvenlik kaygıları da önemli bir zorluktur; dijital sistemlerin korunması için güçlü siber güvenlik önlemleri alınması gerekir. Son olarak, yönetim seviyesinde dönüşüme dair bir benimseme olmaması sürecin başarısını olumsuz etkileyebilir.
Dijital dönüşümü başlatmak isteyen bir şirket ne yapmalıdır?
Bir şirket dijital dönüşüme başlamak için öncelikle mevcut süreçlerini ve altyapılarını gözden geçirmelidir. Bu aşamada, ihtiyaç duyulan teknolojilerin belirlenmesi ve uygun bir dijital stratejinin geliştirilmesi önemli bir adımdır. Çalışanlar için eğitim programları düzenlenerek, yeni teknolojilerin kullanımı konusunda farkındalık oluşturulmalıdır. Ayrıca, dönüşüm sürecinin yöneticiler tarafından aktif bir şekilde desteklenmesi ve takip edilmesi gerekir. Uygulamalar, küçük adımlarla başlayarak, zamanla genişletilebilir.
Dijital dönüşümde veri analitiği ne rol oynamaktadır?
Veri analitiği, dijital dönüşümün önemli bir parçasıdır, çünkü şirketlerin müşteri trendlerini ve davranışlarını anlamalarına yardımcı olur. Veri analitiği sayesinde, şirketler pazar ihtiyaçlarını daha iyi tespit edebilir, ürünlerini ve hizmetlerini buna göre şekillendirebilir. Ayrıca, geçmiş verilere dayalı öngörüler yaparak gelecekteki iş stratejileri hakkında daha isabetli kararlar alabilirler. Bu da, hem satışların artırılmasına hem de müşteri memnuniyetinin yükseltilmesine katkı sağlar.